Naučnici u Indiji pronašli novu vrstu – plavog mrava

U udaljenoj šumi istočnih Himalaja naučnici koji proučavaju biodiverzitet naišli su na zapanjujući i izuzetno retak prizor – plavog mrava. Ovaj insekt predstavlja prvi novi rod otkriven na indijskom potkontinentu u poslednjih 121 godinu.

Rod je Paraparatrechina, a istraživači su nazvali malog plavog grabežljivca Paraparatrechina neela (neela znači plava na više indijskih jezika). Ova vrsta je opisana u novoj studiji objavljenoj u časopisu ZooKeys, gde je nazvana „izuzetna“.

„Boja plave koju smo primetili kod ovih mrava može se opisati kao duboki safirni ton“, rekao je suautor studije Ramakrišnaja Sahanašri, konzervator u neprofitnoj organizaciji Ashoka Trust for Research in Ecology and the Environment sa sedištem u Bangaloru.

Plavi mravi ranije su primećeni u Australiji, Filipinima i Tajlandu, ali su vrlo neobični. Od preko 16.000 poznatih vrsta i podvrsta mrava širom sveta, samo nekoliko ima plavu boju ili iridescenciju, tvrde naučnici.

Maleni Paraparatrechina neela ima oko 0,4 centimetra, sa delovima tela osim antena, mandibula i nogu obojenim u boju neba ili mora. Njegova karakteristična boja izdvaja ga od drugih vrsta u svom rodu. Priroda retko radi stvari slučajno, ali još nije poznato zašto ovi mravi imaju tako uočljivu boju.

„Ova vibrantna osobina postavlja intrigantna pitanja“, piše u studiji. „Da li pomaže u komunikaciji, kamuflaži ili drugim ekološkim interakcijama?“

Dalje proučavanje nove vrste, dodaje se u studiji, „predstavlja uzbudljivu mogućnost za istraživanje“. Paraparatrechina obično žive u tropskim okruženjima, od prašuma do proplanaka, u staništu koje varira od otpalog lišća na zemlji do visokih krošnji drveća. Naučnici su prvi put primetili plavog mrava 2022. godine u udaljenom selu u planinskoj dolini Siang u severoistočnoj indijskoj državi Arunachal Pradesh. Proučavajući rupu u drvetu, primetili su dva insekta koji su blistali u sumrak. Naučnici su organizme usisali u aspirator kako bi ih sačuvali, a kasnije su ih posmatrali pod mikroskopom.

Utvrdili su da gledaju u mrave, ali ne slične crnim, smeđim ili crvenim koje su ikada videli. Iako je plava relativno retka u životinjskom carstvu, neke ribe, žabe, ptice kao i beskičmenjaci poput paukova, muva i osa takođe mogu imati plavu boju.

„Kod insekata, ova plava boja često je rezultat rasporeda bioloških fotonskih nanostruktura, koje stvaraju strukturalne boje umesto da su uzrokovane pigmentima“, napisao je Sahanašri u imejlu.

Naučnici su naišli na ova dva plava insekta tokom ekspedicije za proučavanje biodiverziteta bogate ekološke oblasti, prvi put u više od 100 godina. Britanski istraživači su 1911. i 1912. godine sproveli zoološko istraživanje ovog područja tokom kaznenih vojnih ekspedicija protiv autohtonih Abora, tokom kojih su detaljno katalogizirali svaku biljku, pticu, žabu, ribu, guštera i insekt koji su pronašli i objavili rezultate.

Biološka raznovrsnost ima veliku važnost jer podržava ljudsko zdravlje i ekonomiju, ali prošle godine, Svetski ekonomski forum je utvrdio da ljudska aktivnost uništava biološku raznolikost brže nego ikada. Dolina Siang, sa svojim šumama, planinama i dubokim klisurama, smatra se žarištem biološke raznolikosti. Međutim, suočava se sa pretnjama kao što su klimatske promene i infrastrukturni projekti kao što su brane, auto-putevi i vojne instalacije.

„Uticaj se proteže i izvan same doline, jer ovaj planinski lanac igra kritičnu ulogu ne samo u održavanju svojih raznovrsnih ekosistema već i u osiguravanju dobrobiti miliona ljudi koji žive nizvodno“, rekao je taksonomista i ekolog Prijadarsanan Darma Rajan, odgovorni autor ovog rada, u saopštenju.

Rajan je stariji istraživač iz Ashoka Trust for Research in Ecology and the Environment, ključnim partnerom u ekspediciji Siang Biodiversity, čiji ciljevi uključuju upoređivanje današnjeg biodiverziteta u regionu sa onim zabeleženim pre jednog veka, i dokumentovanje promena u hidrologiji, korišćenju zemljišta i klimatskim uslovima koji su se desili u poslednjih 100 godina.

Pored plavog mrava, iz ekspedicije 2022. godine izronilo je mnogo otkrića, uključujući 525 uzoraka biljaka sa preko 340 vrsta, više od 80 vrsta buba i prvu kolekciju mekušaca iz regiona istočni Siang od početka 20. veka.

Lesli Kac, saradnica Forbes